Ana Sayfa

28 Ekim 2013 Pazartesi

Ağrı Nedir? Ağrı Çeşitleri Nelerdir? Ağrının Değerlendirilmesi Nasıldır? Isı Ajanlarının Ağrı Giderici Olarak Kullanımı Nasıldır?



Ağrı, daha ileri doku harabiyetini önlemek amacıyla kişiyi uygun bir cevap oluşturması için uyaran koruyucu bir mekanizmadır. Ağrı, hoş olmayan bir duyu, emosyonel (duyusal) bir deneyim olarak tanımlanabilir. Genellikle doku harabiyetinden kaynaklanır. Fakat bazen herhangi bir doku harabiyeti veya patolojik bir neden olmadan da ağrı oluşabilir. 

Ağrı diğer duyu çeşitlerinden farklı özellik gösterir. örneğin dokunma dokunma duyusu ile algılanırken, ağrı
duyu, emosyonel, motor ve kültürel komponentleri de içeren çok boyutlu karmaşık bir olaydır.

Ağrının tedavisinde uygun tedavi yöntemi seçilebilmesi için akut, kronik ağrı mekanizmaları ve değerlendirme yöntemlerinin iyi bilinmesi gerekir.


Ağrı Teorileri

Kapı Kontrol Teorisi: Periferden (vücudumuzdan) beyne giden ağrılı uyarıların omurilikteki (medulla spinalis) nöral mekanizmalar ile artırılıp azaltılması esasına dayanır. Diğer duyu uyarıları minimal ise ağrının hissedilmesi yüksektir. Diğer duyu uyarıları ağrıya eş veya baskınsa ağrının hissedilmesi azalır. Kapı kontrol teorisi sıcak-soğuk ısı ajanlarının zıt irritasyon etkisi için iyi bir açıklamadır.
Kapı kontrol teorisinde düzenleyici rol oynayan bir diğer mekanizma post-sinaptik inhibisyondur. merkezi ve periferik sinir sisteminde bazı nöronlar taşıdıkları maddelerle ağrının azaltılmasında rol oynar.


Ağrı Çeşitleri

Akut Ağrı: Hoş olmayan, otonomik, emosyonel cevapların birarada görüldüğü bir durumdur. Birkaç dakika ile günlerce sürebilir. Birinci görevi doku hasarının haber vermektir.

Kronik Ağrı: Uzun süreli, sıklıkla sızı, depresyon ve umutsuzlukla bir arada görülür. 

  1. seviye: Nosisepsiyon, A delta ve C primer afferentlerinin uyarılmasıdır.
  2. seviye: Ağrı rahatsızlık veren bir uyarı olarak algılanır.
  3. seviye: Ağrıyı çekme negatif affektif cevap olarak algılanır.
  4. seviye: Ağrıyı çekme, stres ve anksiyete
Yansıyan ağrı: Yaralanmış veya hasar görmüş doku odağından ayrı olarak vücudun başka herhangi bir bölgesinde ağrıyı hissetmektir. 

Bölgesel ağrı: Visseradan gelen ağrının aynı dermatoma bağlı vücut yüzeyine yansımasıdır.

Ağrının Değerlendirilmesi

  1. Vücut diagramı: İnsan vücudunun önden ve arkadan görüntüsü vardır. Ağrı hissedilen yer işaretlenir.
  2. Görsel analog skalası: Ağrı seviyesi      0                                            5     
Ağrı kelime indeksi: Ağrıyı tanımlayan kelimeler

Isı Ajanlarının Ağrı Giderici Olarak Kullanımı

Sıcak uygulama: Zıt irritasyon etkisi kapı kontrol teorisine dayanır. Sıcak uygulama termoreseptörlerin aktivitesini artırır. Artan aksiyom potansiyel aktivasyonu ağrıyı bloke edebilir. Sıcaklıkla gevşeme ağrıyı azaltabilir. Sıcaklıkla kan akımı hızlanacağından o bölgedeki atık maddeler daha hızlı uzaklaştırılabilir.

Soğuk uygulama: Ağrının azaltılmasında şiddetli ve uzun süreli soğuk uygulanmalıdır. Soğuğa karşı lokal vazomotor cevap ani vazokonstrüksiyona neden olur. Bu da çevre dokularda vazodilator madde salınımının azalmasını sağlar. Bu azalma da nosiseptörlerin hassasiyetini düşürür.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder