Laser (Lazer)

Kelime anlamı light amplification by stimulated emissioran radiation. Laser radyasyonun uyarılmasıyla kuvvetlendirilmiş ışın. Laser boşlukta radyant enerji halinde yayılır. Çıkış güçlerine ve dalga boylarına göre laserler 2'ye ayrılır:

1. Sıcak, sert laserler: 100 milyon watt gibi yüksek güce sahiptir. 4 ana etkiye sahiptirler;
   -dokunun sıcakla elevasyonu
   -dokunun dehidrasyonu
   -protein koagülasyonu
   -termolisis, buharlaşma
2. Soğuk, yumuşak laserler: Düşük güçteki laserler. Fizik tedavide kullanılırlar (güçleri 1mw=1/1000watt)

Kullanılan Maddelere Göre Laser Tipleri

1. Katı laserler: Ruby yağ laserler; en güçlü çıkışa sahip.
2. Gaz laserler: He, Ne, Argon, Kripton; en etkili olanlar.
3. Sıvı laserler: Uygun çözeltilerdeki boya maddelerinden elde edilirler.
4. Yarı iletken laserler: Galyum-arsenic.

Laser Işınlarının Fiziksel Özellikleri

• Tek renklilik (monokramalize): Tek dalga boyuna sahip ışın.
• Bağlantı özelliği (coherence): Işık dalgasının bağlantı veya faz ilişkisidir.
• Çok fazla parlak olma özelliği
• Az yayılma (tek doğrultuda)
• Enerji taşıma

Laser Işınlarının Fiziksel Etkileri

Isınma: Geri dönüşlü hafif ısınma

Dehidratasyon: Geri dönüşlü dokunun susuz kalması

Proteinlerin Koagülasyonu, Termolisis, Buharlaşma: Geri dönüşsüz, fizik tedavide görülmez.

Penetrasyon (delip geçme) ve Absorbsiyon (emilme): Penetrasyon, dalga boyunun şiddetine, uygulama süresine, pigmentasyon oranındaki farklılığa bağlıdır. He-Ne laserler direkt 0-8mm, indirekt 10-15mm penetre olur. indirekt etki 30-40mm.

Laser Işınlarının Fizyolojik Etkileri

Hücre bölünmesinin artmasını, doğal metabolik aktivitenin devamının kolaylaşmasını  (kas spazmının gevşemesi, metabolizmanın hızlanması) sağlar.

Laser uygulamasında uyarılan regülasyon mekanizmaları:

1. kollajen lifleri ve hücre bölünmesi artar
2. yaraların esneme direnci artar
3. enzimatik histokimyasal değişimler olur
4. vaskülarizasyonun hızlanması sağlanır.

Laser Uygulaması

Dozaj: Soğuk laserlerde dozaj kuvvete, radyasyonun süresine, doku rezonansına bağlıdır. Düşük enerjili laser ışınını tanımlamak için tipi, dalga boyu, ortalama gücü, maximum gücü, süre, uygulama alanı, devamlı ya da kesikli olması bilinmelidir.

Frekans: 2Hz ile 300kHz arasındadır. Dokuya en yakın frekans seçilmelidir. Akut vakalarda düşük frekans, kronik vakalarda yüksek frekans seçilmelidir.

Tedavi sıklığı: Haftada 2-3 kez uygulama yapılmalıdır.

Dalga Boylarına Göre Fizik Tedavide Kullanılan Laser Çeşitleri

Fizik tedavide en çok kullanılan soğuk laserler He-Ne ve infrarujlu GaAs, GaAl

1. Kırmızı ışınlı laserler: He-Ne laser görünen, monokramatik, 632,8-660nm boyu, kırmızı.
   Yüzeyel fizyolojik ajanı %50den fazlası 1cm absorbe olur. Fotokimyasal etki oluşturur.
2. GaAs laser: 800-1000nm arasındaki dalga boylarında üretilir. Penetrasyonları daha derin olduğu için eklem, tendon, kas ve fascialarda kullanılır.
3. Demet şeklinde birkaç dalga boyunu içeren laserler: Geniş alanların tedavisinde kullanılır.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Uygulama odasında plastik, ayna, krom gibi yansıtıcı yüzeyler olmamalı. Uygulanan deri bölgesi temiz olmalı. Laser uygulayan kişinin statik enerjiden arınmak için ellerini yıkaması gerekir. Terapist ve hasta laser ışınını geçirmeyen gözlük kullanmalı.

Tedavi Örnekleri

Basit Yara

1. Yara akut ise devamlı ışınlama yöntemi seçilir. Yara kronik ise sn'de 10 atımlı yöntem kullanılır.
2. Prob hastanın derisine 2mm uzaklıkta tutularak 90sn/cm2 ışınlama yapılır.
3. cm'lere bölünmüş kağıt kullanılabilir.

Büyük Yara

1. Prob yavaşça hareket ettirilerek yaranın her yeri taranır.
2. Her cm'ye 90 sn'lik ışınlama yapılır.
3. 1-2 mm uzaktan uygulama yapılır.

Grid Yöntemi

1. Uzun süreli ışınlama gerektiren lezyonların tedavisinde kullanılır.
2. Karelere bölünmüş grafik kağıdı kullanılabilir. Kağıt tedavi edilecek bölgeye yerleştirilir.

Ağrı Kontrolü

• Saptanan ağrılı noktalara uygulama yapılır.
• Laser aletinin probu deriye direkt temas ettirilerek GaAs laserde 15-30sn, He-Ne laserde 20-30 sn uygulama yapılır.
• Probun temasına bağlı olarak deride kırmızılık olabilir. Fazla bastırmamak gerekir.

Laser Uygulamasının Biyolojik Etkileri

1. Vasodilatasyon, hücre metabolizmasının uyarılması
2. Mitokondrial aktivite artar, ATP üretimi hızlanır
3. Antibakteriyal etki oluşturur
4. Antikor üretimi artar
5. Hidrostatik ve interkapiller basıncı artırıp, eksuda absorbsiyonu sağlar
6. Anti-inflamatuar etki olarak kan kortizol seviyeleri artar.

Helyoterapi için tıklayınız.

Soğuk uygulama için tıklayınız.

Utraviyole için tıklayınız.